مبدع شعر فرانو: سبک من ادامه منطقی راه نیماست

اکسیر متولد ۱۳۳۲ شهر آستارا شاعر، آموزگار بازنشسته زبان و ادبیات فارسی، گرافیست، طنزپرداز معاصر ایرانی و صاحب نظریه یا سبک شعر فرانو است و مجموعه شعرهای “در سوگ سپیداران، بفرمایید بنشینید صندلی عزیز، زنبورهای عسل دیابت گرفته‌اند، پسته لال سکوت دندان شکن است، ملخ‌های حاصلخیز، مالاریا، ما کو تا اونا شیم و من هارا شورا هارا”  از آثار اوست.

در سال ۹۸ شهرداری آستارا با نصب تابلویی نام یکی از خیابان های این شهر را به نام “استاد اکبر اکسیر” نامگذاری کرد و در سال ۹۹ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این شاعر، نشان درجه یک هنر اعطا شد.

دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در آستارا به بهانه انتشار مجموعه شعر “رادیاتور” اکسیر با این شاعر ساکن شهرستان آستارا گفت و گویی ترتیب داده است که به شرح زیر می خوانید.

 آقای اکسیر لطفا اثر جدید خودتان را معرفی کنید

اکسیر: هشتمین مجموعه شعر فرانو من با عنوان “رادیاتور ” چند روز پیش از سوی انتشارات مروارید چاپ و منتشر شده و شامل ۷۰ شعر کوتاه با درونمایه طنز در ۸۴ صفحه است.

طرح روی جلد این کتاب کاری از پسرم عرفان است و در شعرها با زبان طنز به مسائل و مشکلات اجتماعی و محیط زیستی پرداخته ام و طنزهای این مجموعه شعر از تازگی خاصی برخوردار است.

این کتاب به علت کمبود و گرانی کاعذ به تعداد ۴۴۰ جلد منتشر شد و همیشه کتاب های من با تیراژ ۲ هزار یا سه هزار چاپ می شد و امیدوارم وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی فکری برای رفع این مشکل فرهنگی بکند.

نام کتاب را به چند دلیل “رادیاتور” گذاشته ام، نخست اینکه نام یکی از شعرهای کتاب است، بعد هم در این گرمای تابستان و اوج کرونا و گرانی که بیشتر مردم جوش آورده اند، دل مردم باخواندن شعرهای طنز این کتاب خنک شود.

مقاله ای از “داوود ملک زاده ” دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی نیز در مجموعه شعر رادیاتور گنجانده شده است و امیدوارم خواندن این کتاب در این دوره غم انگیز کرونایی، خنده بر لب های خوانندگان بنشاند.

سبک شعر شما چه ویژگی دارد؟

اکسیر: سبک شعر من فرانو نام دارد و این سبک محدود به زمان و مکان خاصی نیست و از اینرو هرگز کهنه نمی شود و از چشم نمی افتد، بلکه ادامه منطقی راه نیما یوشیج است که در گستره زمان، سبک هایی همچون سپید، همان مسیر را ادامه دادند.

همیشه برای من این سئوال مطرح بوده که چرا شعری نمی سرائیم که هم برای مخاطبان، زودفهم باشد و هم دربرگیرنده مشکلات و مسائلی باشد که همان مخاطبان به نوعی با آن درگیر هستند.

این کار و ابداع من در اصل تغییر کاربری شعر از رویکردها و محتواهای عاشقانه و شعارگونه به شعری ملموس است که به انواع مسائل و دغدغه های انسان و حتی مشکلات محیط زیست می پردازد.

دومین کاری که من در حوزه شعر فرانو انجام داده ام، حذف دوم شخص مفرد مونث مفلوک است؛ به بیان دیگر ضمیر متصل “ت” را از ترکیباتی نظیر “چشمهایت یا لبهایت” که به معشوقی خیالی، باستانی و مالیخولیایی اشاره می کند، حذف کرده ام.

به جای آن ضمیر متصل که به عقیده من سبب ساخت عاشقانه های مبتذل می شود و معلوم نیست مخاطب شاعر کیست و کجاست، اسم همسر و فرزندانم را آورده ام تا شعر دلچسب تر، صمیمی تر و ملموس تر شود.

علت آوردن نام همسرم “ملیحه” در شعرهایم همین است و به شاعران دیگر نیز توصیه می کنم برای اینکه شعرهایشان مخاطب پذیرتر شود، به جای در نظر گرفتن معشوق ها و محبوب های نامعلوم و رویایی، اسامی همسر یا فرزندان و نوه های خود را در سروده هایشان بیاورند.

(شعری کوتاه از کتاب رادیاتور)

حدیث و لنا که می آمدند

من و ملیحه پشت در قایم می شدیم

بعد می پریدیم، بغل می کردیم و می بوسیدیم و می خندیدیم

کرونا که رسید، دیر به دیر آمدند

آن هم با حفظ فاصله و ماسک و دستکش

آستارا که قرمز شد دیدارها تصویری شد

چه فایده؟ حالا تصویر آنها را داریم

اما طعم و بوی شان را نه!

آقای دکتر، آیا ما کرونا ؟…

آینده شعر فرانو را چگونه می بینید؟

سبک شعر فرانو به ۲۰ سالگی اش نزدیک می شود و امروز طرفداران و سرایندگان زیادی دارد و در استان های مختلف نظیر تهران، اصفهان و کرج شاعران زیادی به این سبک شعر می سرایند.

مخاطب امروز به لحاظ نوع و سبک زندگی، عجول و کم حوصله است و شعر کوتاه دغدغه مند و مرتبط با مسائل و مشکلات خود را زیاد می پسندد و یک دلیل مهم جاذبه داشتن شعر فرانو، طنز زیرپوستی و نهان آن است.

شعر تا زمانی که یتواند نیازهای جامعه را پوشش دهد و بازگو کند، زنده و پویا خواهد ماند و هر زمان به تکرار برسد، در واقع به پایان عمر و مصرف خود می رسد و متاسفانه کم نیستند شاعرانی که به تقلید از شاعران دیگر، کپی کاری می کنند و آثار آنها تکرار مکررات شده است.

در سبک شعر فرانو به اندازه تعداد سوژه های موجود در طبیعت، سوژه برای سرودن وجود دارد و چون مردم با طبیعت و بخش های مختلف و متنوع آن مرتبط هستند، پس این سبک شعر کهنه نخواهد شد و اسیر چنبره زمان و مکان نمی شود.

علاوه بر شعر در چه حوزه های فرهنگی و هنری فعالیت کرده اید؟

اکسیر: همیشه به کار در حوزه مطبوعات و رسانه علاقه مند بوده ام و ۴۵ سال سابقه کار مطبوعاتی دارم و آثار زیادی از من در نشریات ادبی چاپ شده است و ۱۱ سال، ضمیمه شعر و هنر روزنامه اطلاعات را کار کرده ام و در آن صفحات به معرفی شاعران جوان و نقد آثار آنها می پرداختم.

کارهای گرافیکی و طراحی انواع آرم از دیگر فعالیت های من بوده است و آرم های دانشگاه علوم پزشکی گیلان، سازمان خصوصی سازی کشور، شرکت جبال یا همان “جنرال سابق” و آرم برخی شرکت های صادراتی و وارداتی را تهیه کرده ام و همچنان از آنها استفاده می شود.